| De Leie in Gent, woonplaats van Jacoba en Antonius van Haneghem, halverwege Sint Nicolaaskerk en Sint Pieterskerk |
| Jacoba huwde in 1652 in de Sint Nicolaaskerk en Antonius huwde in 1664 in de Sint Pieterskerk |
| De middeleeuwse familie Van Haneghem is uitgestorven, zij waren dus géén familie van de moderne familie Van Haneghem |
| Het is nog altijd goed wonen langsheen de boorden van de Leie in Gent |
Toponymieboeken Gent
In de Gentse moderne geschiedenis sinds de middeleeuwen is over een plaats Haneghem of Haneghemstraat niets bekend.
Beide kerkgebouwen uit de akten in 1652 en 1664 (zie linker menu onder Wapen) liggen binnen de "Leielus", op een paar honderd meter aan weerszijden van de Coupure en de Ketelvest
De locatie zegt niet zoveel; reeds in de 12e eeuw was Gent een stad van meer dan 50.000 inwoners
Over de vroegste geschiedenis van (o.a.) Gent en zijn plaatsnamen heeft de bekende Belgisch taal- en naamkundige en paleograaf Maurits Gysseling drie boeken geschreven:
1. Toponymisch Woordenboek van België, Nederland en Noord-Frankrijk (tot 1225)
Dit woordenboek staat online
Hierin is geen Haneghem te vinden; deze uitgave bevat alleen de grotere of belangrijke plaatsen (toponiemen). Ook de Huinegem was te klein voor opname in dit boek
2. Woordenboek der Middeleeuwse Toponymie van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen
Ook dit woordenboek staat online.
Zoeken op *gem en *ghem levert 467 hits op in Oost-Vlaanderen
Ook in dit toponymisch woordenboek geen Haneghem. De zoekresultaten geven wel een aardig inkijkje in de brongegevens
3. Gent's Vroegste Geschiedenis in de Spiegel van zijn Plaatsnamen (1954)
In dit specifiek Gents Glossarium is de plaatsnaam niet te vinden; in de beschrijvende tekst staan enkele aanwijzigen in welke richting verder te zoeken:
a. In het Woord Vooraf meldt Gysseling:
"Het is veeleer een historisch-toponymische studie, waartoe alleen tot 1375 het materiaal enigszins volledig verzameld werd en waaruit dan nog alle huisnamen en alles wat onbelangrijk leek, geweerd werd"
b. "Aaigem, Ekkergem, Rooigem en Wondelgem Dit zijn de eerste getuigen van de Nederlandse taal te Gent"
Vervolgens de bekende beschrijving van de structuur van de -ghem plaatsnamen: [persoonsnaam + woning]
De opsomming lijkt limitatief ttz dat deze vier de enigen zouden zijn geweest. Of de enige grote -ghem plaatsen? Want er zijn er echt meer geweest:
In Groot-Gent: Herlegem, Duddegem, Kolegem, Puigem, Westergem, Zalegem. Ook Geizegem, Verdegem, Ottergem, Evergem, Hundelgem, Landegem, Ledergem
De Wikipediapagina van de Geschiedenis van Gent vermeldt er enkele alsmede een Lijst van oude kaarten van Gent
c. Gysseling merkt ergens op dat hij het westen van Gent niet uitputtend verkend heeft
d. Op pagina 27 schrijft Gysseling:
"Het Sint-Baafsdorp is moeilijk te reconstrueren, omdat Karel V het in 1540 bijna helemaal heeft laten afbreken voor zijn Spanjaards-kasteel.
Wel bezitten wij o.m. het panoramisch zicht van 1534." Vervolgens een beschrijving van de locatie.
Het Sint Baafsdorp lag aan de samenvloeiing van de Schelde en de Leie, waar Gent ooit is ontstaan, dat was al ver voor de Romeinse tijd.
Rond 625 werd daar de Sint Baafsabdij gebouwd. Het is dus onwaarschijnlijk dat daar later een plaats met een -gem naam is gesticht.
4. Een Naamkundige Studie van de Wondelgemse Toponiemen tot 1600 (Thalia Verbeken, 2009 samen in vervolg op Stichting en werk van Achiel de Vos)
Wondelgem ligt in het noordwesten van Gent, dus een mooie invulling van het hiaat 3 c.
Noemt naast Wondelgem ook Wessegem, Kolegem, Ekkergem, Westergem; ook het nabijgelegen Maldegem, Zomergem, Lovendegem, Evergem, Adegem, Landegem
Enkele andere bronnen, niet online:
4. N. Kerckaert, Oude Oostvlaamse huisnamen, 6 delen, Gent, 1977-1993
5. F. de Potter, Gent van den oudsten tijd tot heden, 8 delen, Gent, 1883-1901
6. Luc Devriese en D. Boncquet, Huisnamen in de Waterwijk (mirror op docplayer.nl met uitgebreide noten)
Er moeten nog veel meer bronnen zijn; de archieven in Gent en Oost-Vlaanderen hebben relatief weinig te verduren gehad van oorlogsgeweld
Deze zijn echter voor het grote publiek niet toegankelijk
| Gent's Vroegste Geschiedenis in de Spiegel van zijn Plaatsnamen |
| papieren boek 1954 door Maurits Gysseling, Rijksarchivaris te Gent |
Verbastering
De Sluisse familie Van Haneg(h)em bleek een verbastering van Van Huynegem uit Asse, 80 kilometer verder
Zoiets dergelijks zou ook met de Gentse familie Van Haneghem kunnen zijn gebeurd, ook het wapenboek was immers niet exclusief Gents
Een verbastering vanuit de familie Van Huynegem is uit te sluiten, volgens de Heemkundige Kring Ascania
Een verbastering vanuit Henegouwen (Hunenghien) is uit te sluiten, volgens de Cercle de Lessines
Een verbastering vanuit Hunnegem (Geraardsbergen) met z'n rijk gevulde archieven is niet waarschijnlijk; er is geen enkele link, ook niet met het wapen
Plaatsnamenlijstjes uit bovengenoemde bronnen zijn een begin, maar die zijn niet volledig. Ook de Huinegem dook pas op vanuit de genealogie!
Wordt vervolgd